​Bükreş Bildirgesi (2012)

Biz, yükseköğretimden sorumlu Bakanlar olarak, Avrupa Yükseköğretim Alanı'nın mevcut durumunu değerlendirmek ve gelecekteki öncelikleri belirlemek amacıyla 26-27 Nisan 2012 tarihlerinde Bükreş'te bir araya gelmiş bulunuyoruz.

Gelecek için yükseköğretime yatırım yapmak

Avrupa'nın içinde bulunduğu ekonomik ve mali krizin yıkıcı sosyal etkileri, yükseköğretime ayrılan fonların azalmasına ve mezunların iş bulmalarıyla ilgili belirsizliklere yol açmaktadır. Mevcut zorlukların giderilmesinde yükseköğretim önemli bir araçtır. Güçlü ve hesap verebilen yükseköğretim sistemleri başarılı bilgi toplumları oluşturur. Yükseköğretim şimdi, her zamankinden fazla olarak, krizden kurtulma çabalarının merkezinde yer almalıdır.

Bu doğrultuda geleceğimize yatırım yapmak üzere, mümkün olan en fazla kaynağı yükseköğretime tahsis etmeyi taahhüt ediyoruz. Kurumlarımızı ekonomik büyüme ve demokrasilerimizin sürdürülebilir gelişimi için ihtiyaç duyulan yaratıcı, yenilikçi, eleştirel düşünen ve sorumluluk sahibi mezunlar eğitmeleri için destekleyeceğiz. Bu yolla genç işsizliğini azaltmak için çalışacağız.

Avrupa Yükseköğretim Alanı (AYA)'nın dünü, bugünü ve yarını

Bologna reformları Avrupa çapında yükseköğretimin görünümünü değiştirmiştir. Avrupa'daki yükseköğretim sistemleri artık birbirleriyle daha uyumlu ve karşılaştırılabilirdir. Kalite güvence sistemleri güven oluşumuna katkıda bulunmaktadır ve yükseköğretim yeterlilikleri sınırlar arasında daha tanınır olmuştur ve yükseköğretime katılım genişlemiştir. Bugün öğrenciler daha geniş eğitim fırsatlarından yararlanmaktadır ve hareketlilikleri artmıştır. Bütünleştirilmiş AYA vizyonu ulaşılabilir hale gelmiştir.

Fakat yine de, Bologna Sürecinin uygulanması raporundan da görüleceği üzere, değişimi sürekli hale getirmek için daha fazla çaba göstermek gerekecektir. Özellikle üç dereceli sisteme geçişi tamamlanması, AKTS kredilerinin kullanılması, Diploma Eki verilmesi, kalite güvencesi ve öğrenme kazanımlarının tanımlanması ve değerlendirilmesini de kapsayacak şekilde yeterlilikler çerçevesinin uygulanması konularındaki politikalarda daha fazla tutarlılık olmalıdır.

Aşağıdaki hedeflere yönelik olarak çalışacağız: Herkes için kaliteli yükseköğretim sağlamak, mezunların istihdamını artırmak ve daha iyi öğrenmenin bir aracı olarak hareketliliği güçlendirmek.

Bu hedeflere yönelik eylemlerimiz, ulusal uygulamalarımızın AYA'nın hedefleri ve politikalarıyla yakınlaştırılmasına temel sağlayacaktır. 2012-2015 dönemi için, Bologna eylem başlıklarının daha kapsamlı uygulanmasını amaçlıyoruz ve yükseköğretim kurumlarımızı ve paydaşları anlamlı değişiklikler yapmaları konusunda tam olarak destekleyeceğiz.

Herkes için kaliteli yükseköğretim sağlamak

Yükseköğretime erişimin genişletilmesi toplumsal ilerleme ve ekonomik kalkınma için bir ön koşuldur. Kaliteli yükseköğretime erişimi tümüyle genişletmek üzere ulusal tedbirler uygulanmasına karar verdik ve tüm AYA ülkelerinde yükseköğretimin ilerlemesini sağlamak ve bitirme oranlarını yükseltmek için çalışacağız.

Yükseköğretim kurumlarına giren ve bu kurumlardan mezun olan öğrenci toplulukları Avrupa nüfusunun çeşitliliğini yansıtmalıdır. Bundan sonraki çalışmalarımızı yükseköğretimde sosyal boyutu geliştirmek, eşitsizlikleri azaltmak ve rehberlik ve yönlendirme, önceki öğrenmenin tanınmasını da kapsayacak şekilde esnek öğrenme yolları ve alternatif geçiş yolları konularında yeterli öğrenci destek hizmetleri sağlamak üzere az temsil edilen gruplara yönelteceğiz. Söz konusu sosyal boyut ile ilgili akran öğrenmenin kullanılmasını teşvik etmekteyiz ve bu alandaki ilerlemeyi izlemeyi hedeflemekteyiz.

Öğrencileri, kendi öğrenmelerinin aktif katılımcıları olmaya dahil eden yenilikçi metotlarla belirlenmiş bir öğrenci-merkezli eğitimi teşvik edeceğimiz taahhüdünü yineliyoruz. Yükseköğretim kurumları, öğrenciler ve çalışanlar ile birlikte, destekleyici ve ilham verici bir çalışma ve öğrenme ortamı yaratılmasını kolaylaştıracağız.

Kalite güvencesi , güven inşa etmek ve sınır ötesi eğitim sağlamayı da içerecek şekilde AYA'nın sunduklarının çekiciliğini artırmak için gereklidir. Kalite güvencesi için kamusal sorumluluk taşıyacağımızı ve farklı paydaşları da bu sürece aktif olarak dahil edeceğimizi taahhüt ediyoruz. "Kalite Güvencesi için Avrupa Standart ve İlkeleri"nin (European Standards and Guidelines for Quality Assurance-ESG) uygulanması ile ilgili raporları için E4 grubuna (ENQA, ESU, EUA ve EURASHE) teşekkür ediyoruz. ESG'yi açıklığını ve kullanılabilirliğini geliştirmek üzere yeniden gözden geçireceğiz. Bu gözden geçirme, E4 Grubu'nun Education International, BUSINESSEUROPE ve EQAR ile işbirliği içinde hazırlayacakları başlangıç teklifi üzerinde temellenecektir ve Bologna İzleme Grubu'na sunulacaktır.

EQAR'ın dış değerlendirmesini memnuniyetle karşılıyoruz ve kalite güvence ajanslarını bu oluşuma üye olmaları için teşvik ediyoruz. EQAR tarafından tescilli ajansların AYA çapında faaliyette bulunmalarına izin verirken, ulusal gerekliliklere de riayet edeceğiz. Özellikle de, EQAR tarafından tescilli ajansların ortak ve çift derece programlarının kalite güvence sonuçlarını tanımayı hedefliyoruz.

Yükseköğretim için kamusal sorumluluk taşımayı taahhüt ediyoruz ve yükseköğretimin finansmanı ve yönetişimi ile ilgili diyalog başlatma ihtiyacının farkındayız. Ortak hedeflerimize ulaşmak için uygun finansman araçları geliştirmenin önemini kabul ediyoruz. Ayrıca, yükseköğretim kurumlarında daha etkili yönetişim ve idari yapıların geliştirilmesinin önemini vurguluyoruz. Tüm seviyelerdeki yönetişim yapılarına öğrencilerin ve personelin katılımlarını desteklemeyi taahhüt ediyoruz ve akademik özgürlüğü içeren özerk ve hesap verebilir yükseköğretim kurumları ile ilgili taahhüdümüzü yineliyoruz.

Avrupa'nın ihtiyaçlarına hizmet etmek üzere istihdam edebilirliği güçlendirmek

Günümüz mezunlarından çapraz, çok disiplinli ve yenilik (inovasyon) beceri ve yetkinliklerini toplumun ve iş piyasasının daha geniş ihtiyaçlarına cevap verebilecek güncel ve konuya özgü bilgiyle birleştirmeleri gerekmektedir. İşverenler, öğrenciler ve yükseköğretim kurumları arasındaki iş birliğini iyileştirmek yoluyla ve özellikle de mezunların yenilik ve girişimcilik potansiyellerinin artmasına yardım edecek çalışma programları geliştirerek istihdamı ve mezunların kariyerleri boyunca kişisel ve mesleki gelişimlerini güçlendirmeyi hedefliyoruz. Bunu işverenler, öğrenciler ve yükseköğretim kurumları arasındaki iş birliğini artırarak ve özellikle de mezunların inovasyon, girişimcilik ve araştırma potansiyellerini artırmalarına yardımcı olacak programların geliştirilmesi yoluyla başaracağız. Hayat boyu öğrenme, değişen iş piyasası ihtiyaçlarını karşılamak için önemli bir faktördür ve yükseköğretim kurumlarının, işgücü becerilerinin yükseltilmesini de kapsayacak şekilde bilginin transferi ve bölgesel gelişimin güçlendirilmesinde merkezi rolü vardır.

Daha iyi öğrenme için hareketliliği güçlendirmek

Öğrenme hareketliliği, AYA ve dışındaki sınır ötesi iş birliğini genişletmek, öğrencilerin istihdam edilebilirliğini ve yükseköğretimin kalitesini artırmak için gereklidir. Yükseköğretimin uluslararasılaşmasını teşvik etme çabalarımızın bütüncül bir parçası olarak, "Daha iyi Öğrenme için Hareketlilik" stratejisini, hareketlilik hedefiyle birlikte kabul ediyoruz.

Eşit erişim ve hareketlilik fırsatları sağlamak için öğrencilere yeterli mali destek verilmesi gereklidir. Bu bağlamda ulusal kredi ve hibelerin AYA çevresinde taşınabilirliği taahhüdümüzü yinelemekteyiz ve Avrupa Birliği'nden politikaları aracılığıyla bu çabamızda bizleri desteklemesini beklemekteyiz.

Örgün, yaygın ve resmi olmayan öğrenmelerin tanınmasını da kapsayacak adil bir akademik ve mesleki tanınma AYA'nın merkezindedir. Bu, öğrencilerin akademik hareketliliğine doğrudan fayda sağlar, mezunların mesleki hareketlilik şanslarını iyileştirir ve yakınsama ve edinilen güven derecesinin doğru biçimde ölçülmesini sağlar. Etkili ve uygun tanınmanın önündeki engelleri kaldırmalıyız. Böylelikle ulusal mevzuatlarımızı Lizbon Tanınma Sözleşmesi doğrultusunda yeniden gözden geçireceğimizi taahhüt etmekteyiz. Avrupa Tanınma Alanı El Kitabı (European Area of Recognition- EAR)'nı memnuniyetle karşılıyoruz ve bu dokümanın yurtdışında alınan yeterliliklerin tanınmasında bir ilkeler seti ve başarılı uygulamalar dokümanı olarak kullanılmasını tavsiye ediyoruz.

Daha geniş bir AYA yaklaşımının bir parçası olarak yükseköğretim kurumlarını daha fazla ortak program ve derecelergeliştirmeleri yönünde teşvik ediyoruz. Ulusal kapsamda iş birliği ve hareketlilik önündeki engelleri ortadan kaldırmak üzere ortak programlar ve derecelerle ilgili ulusal kural ve uygulamaları yeniden gözden geçireceğiz

Dünyadaki diğer bölgelerle iş birliği ve uluslararası açıklık, AYA'nın gelişimi için temel faktörlerdir. 2007'deki "Küresel Düzlemde AYA" stratejisinde ortaya konan stratejik önceliklerle uyumlu AYA hedef ve ilkelerini küresel bir anlayışla incelemeyi taahhüt ediyoruz. Uluslararasılaşmayla ilgili gelişmelere yönelik ilkeler sunmak amacıyla 2015 yılına kadar stratejinin uygulanmasını değerlendireceğiz. Bologna Politika Forumu diyalog için fırsat oluşturmaya devam edecek ve formatı küresel ortaklarımızla birlikte daha fazla geliştirilecektir.

Siyasi hedeflere destek olmak üzere veri toplanma ve şeffaflık konularında iyileştirme

Yükseköğretimle ilgili bilgi ve verilen kalitesinin geliştirilmesini memnuniyetle karşılıyoruz. Özellikle istihdam edebilirlik, sosyal boyut, hayat boyuöğrenme, uluslararasılaşma, hibe/kredilerin taşınabilirliği, öğrenci ve personel hareketliliği konularında daha hedefe yönelik veri toplanmasını teşvik ediyoruz. Reformların uygulanması ile ilgili izleme yapmasını Eurostat, Eurydice ve Eurostudent'tan rica ediyoruz ve 2015 yılında bize bu konuda bir geri bildirim raporu sunmalarını istiyoruz.

Gönüllü akran öğrenme sistemini geliştireceğiz ve bu sistemi Avrupa yükseköğretiminin karşılaştığı zorlukları cevaplayacak dinamik bir yol olarak iyi uygulamaları teşvik etmek ve Bologna reformlarının uygulama düzeyini değerlendirmek üzere isteyen ülkeler için gözden geçireceğiz (AYA Akran Öğrenme Girişimi).

Yükseköğretim sistemlerini halk ve özellikle de öğrenciler için daha anlaşılır hale getireceğiz. Mevcut ve gelişmekte olan şeffaflık araçlarının iyileştirilmesini destekleyeceğiz. Böylelikle bu araçlar daha kullanıcı odaklı ve deneysel kanıta dayandırılabilecektir.

2012-2015 için Önceliklerin Belirlenmesi

Ulusal seviyede, ilgili paydaşlarla ve yükseköğretim kurumlarıyla birlikte aşağıdaki önceliklerin gerçekleştirilmesi planlanmıştır:

- 2012 Bologna Uygulama Raporu'nun bulgularını kapsamlı bir şekilde yansıtacak ve sonuç ve önerilerini de dikkate alacağız;

- Az temsil edilen grupların yükseköğretime erişiminin artırılmasına yönelik hedefler tespit edeceğiz ve yükseköğretime erişimi genişletecek ve bitirme oranlarını artıracağız;

- Öğrenci merkezli öğrenme ve yenilikçi öğretme yöntemlerini ve destekleyici ve ilham verici bir çalışma ve öğrenme ortamı yaratılmasını güçlendirecek koşulları oluşturacağız, bununla birlikte, öğrenciler ve çalışanların tüm yönetişim seviyelerinde yer alması için çalışmaya devam edeceğiz;

- Bir taraftan EQAR (European Quality Assurance Registrar) tarafından tescilli kalite güvence ajansları faaliyetlerini Avrupa Yükseköğretim Alanı (AYA)'na yaymaya devam ederken, diğer taraftan ulusal gerekliliklere riayet edilecektir;

- Özellikle eğitim programlarının geliştirilmesinde, istihdam edebilirliği, hayat boyu öğrenmeyi, problem çözme ve girişimcilik becerilerini işverenlerle iyileştirilmiş işbirliği yoluyla artırmayı hedefliyoruz;

- Ulusal yeterlilikler çerçevesi, AKTS ve Diploma Eki uygulamalarının öğrenme kazanımları temelli olmasını sağlayacağız;

- AYA ile uyumlu ulusal yeterlilik çerçevelerinin uygulanmasını 2012 yılına kadar tamamlayamamış ülkeleri çalışmalarını hızlandırmaya bu görev için yeniden gözden geçirtilmiş bir yol haritası sunmaya davet edeceğiz;

- "Daha İyi Öğrenme için Hareketlilik" stratejisindeki tavsiyeleri uygulayacağız ve ulusal hibe ve kredilerin AYA çevresinde tam olarak taşınabilir olmasına çalışacağız;

- Ulusal mevzuatlarımızın Lizbon Tanıma Sözleşmesi'ne tam uygunluğunu gözden geçireceğiz ve ileri tanınma uygulamaları için EAR (Avrupa Tanınma Alanı) el kitabının kullanılmasını teşvik edeceğiz.

- AYA içinde araştırma ve teknolojiye dayanan bilgi temelli ortaklıkları destekleyeceğiz.

Avrupa düzeyinde, 2015 Bakanlar Konferansı hazırlıkları doğrultusunda ve ilgili paydaşlarla birlikte aşağıdaki önceliklerin gerçekleştirilmesi planlanmıştır:

- "Daha İyi Öğrenme için Hareketlilik Stratejisi" nin ve Bologna Süreci'nin uygulanmasının izlenmesini Eurostat, Eurydice ve Eurostudent'dan isteyeceğiz;

- Bologna reformlarının uygulanması ile ilgili iyi uygulama örneklerinin paylaşılmasını ve akran öğrenmesini kolaylaştıracak olan AYA Akran Öğrenme İnisiyatifini 2013 yılı itibariyle geliştirecek ve uygulayacağız;

- Bir taraftan üçüncü düzeyde (doktora) kalitenin, şeffaflığın, istihdam edebilirliğin ve hareketliliğin nasıl teşvik edilebileceğini araştırırken diğer taraftan, AYA ile Avrupa Araştırma Alanı arasında ek köprüler kuracağız;

- AKTS Kullanıcı El Kitabı'nı devam eden öğrenme kazanımları ve önceki öğrenmenin tanınması çalışmaları doğrultusunda güncelleyeceğiz;

- Yeterlilikler çerçevelerinin uygulamada nasıl çalıştığı, öğrenme kazanımları ile ilgili bağın vurgulanması ve ulusal kapsamda kısa kademe yeterliliklerini Avrupa Yükseköğretim Alanında Yeterlilikler Çerçevesi'nde nasıl dikkate alınacağı ile ilgili çalışmaları koordine edeceğiz;

- Yükseköğretimin sosyal boyutuyla ilgili akran öğrenmenin teşvik edileceği bir pilot projeyi başlatacağız, aynı zamanda AYA içinde sosyal boyutla ilgili alınan inisiyatifleri izleyecek ve iyi uygulama örneklerini toplayacağız;

- Kalite Güvencesi için Avrupa Standart ve İlkeleri (ESG-European Standards and Guidelines)'nin 2015 yılında uygulanması için yeniden gözden geçirilmesini önereceğiz;

- Ulusal kapsamda hareketlilik ve iş birliğine yönelik engelleri ortadan kaldırmak amacıyla ortak program ve derece oluşturulmasına dair ulusal mevzuat ve uygulamalarımızı gözden geçireceğiz;

- "Küresel Düzlemde Avrupa Yükseköğretim Alanı" Stratejisinin uygulanmasını değerlendireceğiz;

- Şeffaflık politikaları için AYA ilkeleri geliştireceğiz ve mevcut ve gelişmekte olan şeffaflık araçlarını izlemeye devam edeceğiz.

2015 yılı Avrupa Yükseköğretim Alanı Bakanlar Konferansı için Ermenistan'da (Erivan) yeniden buluşacağız.

Bükreş Bildirgesi için tıklayınız.​

​