Roma Bildirgesi (2020)
Özet
Bakanlar, daha kapsayıcı, yenilikçi, birbirine bağlı ve dirençli (esnek)
bir Avrupa Yükseköğretim Alanı (AYA) geliştirme taahhüdünü yeniden teyit
etmektedir. AYA, öğrencilerin, personelin ve mezunların
eğitim almak, öğretmek ve araştırma yapmak için özgürce hareket
edebilecekleri bir alan olarak görülmektedir.
Yükseköğretimin ve demokrasinin temel değerlerine, hukukun üstünlüğüne
tamamıyla saygı duyulacaktır. Bakanlar, 2030 yılına kadar
kapsayıcı, yenilikçi ve birbirine bağlı bir AYA’yı oluşturmayı;
sürdürülebilir, uyumlu ve barışçıl bir Avrupa'yı desteklemeyi taahhüt
etmektedir.
Kapsayıcı:
çünkü her öğrenen, yükseköğretime eşit erişime sahip olacaktır,
çalışmalarını ve eğitimini tamamlamaları için tam olarak desteklenecektir.
Yenilikçi:
çünkü araştırmayla yakından bağlantılı yeni ve daha uyumlu öğrenme, öğretme
ve değerlendirme yöntem ve uygulamalarını tanıtacaktır.
Birbirine Bağlı:
çünkü ortak çerçevelerimiz ve araçlarımız, uluslararası işbirliği ve
reformu, bilgi alışverişini ve personel ve öğrencilerin hareketliliğini
kolaylaştırmaya ve geliştirmeye devam edecektir.
- Yükseköğretim, 2030’a kadar Birleşmiş Milletlerin Sürdürülebilir Kalkınma
Hedeflerini karşılamada kilit bir aktör olacaktır.
- Kaliteli eğitim, AYA’nın ayırt edici özelliği olmaya devam edecektir.
- Sosyal açıdan kapsayıcı yükseköğretim, AYA’nın merkezinde kalacaktır ve
fırsatların sağlanmasını gerektirecektir ve toplumun her kesiminden
bireylerin adil bir şekilde dâhil edilmesine destek olacaktır.
- Bakanlar, akademik özgürlük tanımını, müdahale ve misilleme korkusu
olmaksızın toplum içinde ve toplumla akademik personelin ve öğrencilerin
araştırma, öğretme, öğrenme ve iletişimde özgürlüğü olarak benimsemektedir.
- Akademik özgürlük, demokrasinin yanı sıra yükseköğretimde kaliteli
öğrenmenin, öğretmenin ve araştırmanın vazgeçilmez bir yönüdür.
- Akademik özgürlük, kısmen eğitim hakkına dayanan ayrı, temel demokratik
bir haktır ve düşünce, fikir ve ifade özgürlüğü ile unsurları paylaşır.
- Akademik özgürlük, akademik topluluğun- akademik personel ve öğrenciler
dâhil olmak üzere- araştırma, öğretme ve öğrenme ve daha geniş olarak hem
yükseköğretim sektörü içinde hem de dışında araştırma ve öğretim
sonuçlarının yayılmasına ilişkin özgürlüğünü belirler.
- Akademik özgürlük aynı zamanda demokrasinin temel bir unsurudur.
- Akademik özgürlük, yükseköğretim sektörünün içinde ve dışında düşünme,
sorgulama ve fikir paylaşma özgürlüğünü gerektiren, bu özgürlüklerin her
biri ile birlikte öğrenme, öğretme ve araştırma özgürlüğünü kapsayacak
şekilde anlaşılabilir.
- Yükseköğretim yönetişiminin ayrıca öğrenme, öğretme ve araştırma
özgürlükleri üzerinde bir etkisi vardır ve akademik özgürlüğe saygı duyan
şekillerde bilinçli bir şekilde organize edilmelidir.
- Akademik özgürlük, kaliteli yükseköğretime özgü olsa da otomatik olarak
varsayılacak bir değer değildir. Aksine, akademik özgürlüğün işler hale
gelmesini sağlayan farklı unsurların ve koşulların etkileşiminin
oluşturulması, düzenli olarak değerlendirilmesi, korunması ve teşvik
edilmesi gerekir.
- Bakanlar, AYA’da yükseköğretimin sosyal boyutunu güçlendirmek için
yönlendirici ilkeleri benimsemektedir.
- Sosyal boyut, AYA’da ve AB düzeyinde olduğu gibi sistem ve kurumsal
düzeyde de yükseköğretim stratejilerinin merkezinde olmalıdır.
- Yasal düzenlemeler veya politika belgeleri, yükseköğretim kurumlarının,
yükseköğretim çalışmalarına erişimi, katılımı ve tamamlamayı genişletmeye
yönelik kamusal sorumluluklarını yerine getirmek için kendi stratejilerini
geliştirmelerine izin vermeli ve olanak tanımalıdır.
- Tüm eğitim sisteminin kapsayıcılığı, erken çocukluk eğitiminden
yükseköğretime ve hayat boyu öğrenme boyunca tutarlı politikalar
geliştirilerek iyileştirilmelidir.
- Güvenilir veri, yükseköğretimin sosyal boyutunun kanıta dayalı olarak
iyileştirilmesi için gerekli bir ön koşuldur.
- Kamu yetkilileri, yükseköğretim kurumlarının, yükseköğretim çalışmalarına
erişimlerini, katılımlarını ve tamamlamalarını genişletmek amacıyla
potansiyel ve kayıtlı öğrenciler için etkili danışmanlık ve rehberlik
sağlamalarına olanak tanıyan politikalara sahip olmalıdır.
- Kamu yetkilileri, yükseköğretim kurumlarına, çeşitliliği kucaklamak ve
eşitliğe ve yükseköğretime dâhil olmaya katkıda bulunmak için yeterli
kapasite oluşturmalarına imkân veren yeterli ve sürdürülebilir finansman ve
mali özerklik sağlamalıdır.
- Kamu yetkilileri, yükseköğretim kurumlarının daha çeşitli öğrenci ve
personel yapısının ihtiyaçlarına cevap verme kapasitelerini
güçlendirmelerine ve kapsayıcı öğrenme ortamları ve kapsayıcı kurumsal
kültürler yaratmalarına yardımcı olmalıdır.
- Yükseköğretimde uluslararası hareketlilik programları, çeşitliliği,
eşitliği ve kapsayıcılığı teşvik edecek şekilde yapılandırılmalı ve
uygulanmalıdır ve özellikle savunmasız, dezavantajlı veya yeterince temsil
edilmemiş altyapılardan gelen öğrencilerin ve personelin katılımını teşvik
etmelidir.
- Yükseköğretim kurumları, yükseköğretime toplum katılımının çeşitliliği,
eşitliği ve kapsayıcılığı teşvik etmesini sağlamalıdır.
- Kamu yetkilileri, yukarıdaki ilkelerin hem ulusal sistem hem de kurumsal
düzeyde nasıl çevrilip uygulanabileceği konusunda yükseköğretim kurumları
ve diğer ilgili paydaşlarla bir politika diyaloğu kurmalıdır.
- Bakanlar, AYA’da Yükseköğretimde Öğrenme ve Öğretimin Geliştirilmesi İçin
Ulusal Otoritelere Tavsiyeleri kabul etmektedir ve izleyeceklerini taahhüt
etmektedir. Öğrenci merkezli öğrenme ve öğretmeyi uygulamada yükseköğretim
kurumları desteklenecektir.
- Yükseköğretimden sorumlu kamu yetkilileri, öğrenci merkezli öğrenmeyi
gerçeğe dönüştürmeyi, öğretimi devamlı geliştirmeyi, öğrenme ve öğretmeyi
geliştirmek için yükseköğretim kurumlarının ve sistemlerinin kapasitesini
güçlendirmeyi taahhüt etmelidir.
- Bakanlar, yükseköğretim kurumlarını dijital teknolojileri kullanma
konusunda desteklemektedir. Açık bilim ve eğitimin geliştirilmesi taahhüt
edilmektedir.
- İşbirliği ve hareketlilik sistemlerimizi birbirine bağlamaktadır,
kültürlerarası gelişimi ve dil becerilerini beslemektedir. Daha geniş
bilgiye sahip olmaya ve dünyayı anlamaya yardımcı olmaktadır.
- Dijital çözümler, güvenli, verimli ve şeffaf veri değişimini
kolaylaştırmaktadır. Tanıma, kalite güvencesi ve hareketliliği geliştirmeye
yönelik ortak dijital yaklaşımlar gereklidir.
- Bakanlar, Avrupa Araştırma Alanı ile işbirliğini güçlendirmeyi taahhüt
etmektedir.
- Gelecekteki AYA’nın uygunluğu ve mükemmelliği için gerekli olan
kapsayıcılığı, iletişimi, işbirliğini ve dayanışmayı teşvik eden daha
yakından bağlantılı ve sürdürülebilir bir yükseköğretim topluluğu oluşturma
taahhüt edilmektedir.